سلام
در این نوشتار بنا نیست که یک سری گفته های فرهنگی با تاکید بر ریشه تاریخی و کهن و ارتباط مردم ایران و ازبکستان صحبت شود. حتی به آن اشاره نمی کنم که بازیکن تازه وارد ازبکستانی تیم پرسپولیس ایران از یک منطقه تاجیک نشین در جنوب شرقی کشور خود است.
طی روز های آغازین ورود این بازیکن بسیاری به نام این بازیکن از جنبه خودشان ورود کردند و شوربختانه واکنش های نادرست باعث شد تلفظ و شیوه نوشتن درست نام ایشان نادرست پخش شود.
باز کردن گره و نشان دادن مسیر درست
برای یافتن پاسخ درست نخست باید نام و نام خانوادگی این بازیکن را از یکدیگر جدا کنیم یعنی واژه Шерзод را جدا از واژه Темиров بررسی شود. چرا؟ چون مانند مردم هر کشوری آن نام ممکن است مربوط به یک زبان و یک ریشه نباشند. مانند نام ایرانیان که دارای ریشه های عربی، پهلوی (دوران ساسانی)، زرتشتی و … هستند که ممکن است در کنار نام خانوادگی از ریشه زبانی دیگر بنشیند.
درباره نام خانوادگی این بازیکن باید اشاره کرد مانند همه نام های خانوادگی کشور های تاثیر گرفته از شوروی سابق پسوند هایی خاص می بینیم که در نام خانوادگی این بازیکن نیز دیده می شود. پسوند ов (اف) که جالب است بدانید در این مورد مجلس نمایندگان تاجیکستان ممنوعیت افزودن این پسوند ها را به نام خانوادگی در سال ۱۳۹۹ تصویب کرد (منبع).
بخش اول از واژه Темир ازبکی یا قرقیزی به معنای آهن تشکیل شده است. پس درباره تلفظ درست این نام چون مربوط به زبان ازبکی یا قرقیزی است باید مانند آنها تلفظ کرد.
نام بازیکن و اختلاف نظر ها
بهتر است بدانید که نام این بازیکن در زبان ازبکی هیچ معنایی ندارد و رد این نام را باید در فرهنگ لغات تاجیک ها جستجو کرد. در اینجا ضمن روشن سازی موضوع، تنها فرهنگ لغت پر کاربرد و فراگیر تاجیک ها را هم معرفی می کنیم.
در هنگام جستجو در سایت لغت نامه دات کام (lugatnoma.com) نام шерзод را در کادرِ نوشته بنویسید و روی گزینه Фарханг کلیک کنید سپس با کلیک بر روی دکمه ذره بین در پاسخ به نام شیرزاد (به خط فارسی) و شیر دل(به خط تاجیکی) برخورد می کنید. (منبع)
نقد و گلایه
در پایان باید بسیار از برخی خبرگزاری ها دلخور بود که بی هیچ تحقیق نام این بازیکن را به غلط می نویسند و به تاثیر خود بر فرهنگ و ارتباطات جوامع متاثر توجهی نمی کنند و جای بسی ناراحتی دارد که در خبرگزاری ایسنا استاد ابراهیم خدایار با وجود دلسوزی اما نام این بازیکن را به اشتباه شهرزاد می خواند و با چندین بند دلسوزانه آن را می نویسد. (منبع). امیدوارم استاد ابراهیم خدایار محبتی کنند و این نوشتار را مورد توجه قرار دهند.
امیدوارم نام های نادرست شیرزود، شرزد و … از برگه های مجازی پاک شوند. گمانه زنی اینجانب نیز این است که شکل گیری این نام ها از مترجم های برخط (آنلاین) مانند گوگل و سایر هستند که در بسیاری از موارد تنها به تبدیل حرف به حرفِ حروف یک واژه می پردازند و اشتباه و نادرستی این مترجم ها برای زبان فارسی نقل گردهم آمدن فارسی زبانان و ایرانیان است. حال اینکه این خود جای این نقد را دارد که بسیاری از سایت های خبری برای اینکه خبر های با منبع خارجی را زود منتشر کنند از این مترجم ها برای برگرداندن نوشته ها به زبان پارسی بهره می برند!
باز هم ناخواسته داستان ما با هم زبانان تاجیکمان به هم زبانی ای می رسد که خط گوناگون باعث دوری شده هر چند زمانیکه به هم نزدیک می شویم می فهمیم همه تفاوت ما تنها در لهجه است و حتی اختلاف مذهب رسمی دو کشور مانع نه دوستی بلکه رفاقت ما نشده است.
امید است این نوشتار به دست اهالی ادب و فرهنگ و خبرنگاران برسد تا از این پس با حسن نظر خودشان نام این بازیکن را درست یادداشت کنند.
آرزوی بهترین ها.
