به عتوان یک فعال در حوزه فضای مجازی با توجه به رخداد های مشابه خبری که در چند روز اخیر درباره سایت دیوار و مدیرعامل آن شرکت پخش شده است لازم دانستم چنین مطلبی را برای شما ایراد کنم، این درد بیشتر کسانی هست که در حوزه فضای مجازی کسب و کاری دارند که مانند یک جامعه تشکیل شده از شهروندان است، جامعه ای که هر کسی می تواند نقشی ورای نقش دنیای واقعی خود ایفا کند، چنانکه شما می توانید الهام چنین دنیایی را در فیلم آواتار ببینید. شما می توانید در دنیای واقعی یک جوان بی سواد باشید ولی در فضای مجازی می توانید با بازنشر جملات قصار خود را یک ادیب و فرهنگی معرفی کنید، در واقع دنیای مجازی می تواند نمایش دهنده بخشی از درون شما باشد.
ولی یک چیز در این دنیا ثابت است و اینکه قوانین دنیای واقعی در اینجا صادق است ولی نباید حتما کاربر را به شخصیت او در دنیای واقعی ربط داد. تلاش من در چند خط نخست این بود که منظور خودم را از اینکه نظام بررسی در فضای مجازی باید مانند دنیای واقعی باشد یعنی اگر در دنیای مجازی به خاطر قتل یک شهروند توسط شهروند دیگر حاکم را گردن نمی زنند پس در دنیای مجازی مالک یک پلتفرم در صورتیکه تاثیری بر جرم نداشته را نباید محاکمه کرد یعنی وجود یک محیط آزاد که هر کسی دارای مسئولیت و شخصیت قابل ردیابی هست باعث رد هر گونه اتهام به سازنده فضا می شود. آیا در جامعه کسی رئیس دولت را به خاطر دزدی کردن در سطح شهر به خاطر مجری بودن در تمام ارکان اجرایی و انتظامی محاکمه می کند؟خیر! ولی ممکن است مسئولی را به دلیل کوتاهی در جلوگیری از جرم یا ترک مسئولیت و کوتاهی از مسئولیتِ پیگیریِ جرم، متخلف شناسایی کنند. پس نتیجه میگیریم در فضای مجازی نیز باید قانون گذار، ساختار را طوری تعیین کند که در عین شناسایی متخلف کوتاهی و یا عدم فراهم کردن بستر پیگیری در صورت بروز جرم را از فراهم آورنده فضای تبادل داده بررسی کند نه مجرم دانستن آن در جرم و خواهان پرداخت خسارت یا قصاص شوند. یعنی صورت مساله را پاک نکنیم. هر کسی می بایست هزینه اشتباه خود را بپردازد.
خود من در زمانیکه سابز را راه اندازی و برای نماد ساماندهی اقدام کردم. پس از ثبت از پشتیبان پیامی با مضمون اینکه «روی محتوا ها دقت کنید تا سایت شما مورد بررسی قرار نگیرد!» دریافت کردم.باید توضیح دهم که سابز یک سرویس رایگان ارائه دهنده دامنه و ساب دامنه های رایگان است و هیچ دخالتی در محتوا و دسترسی ای به آن ندارد. همه چیز خارج از خدمات سابز انجام می‌شود برای روشن‌تر شدن نمونه‌ای می‌آورم سابز دقیقا همان کاری که سایت نیکnic.ir برای ارایه دامنه های آی آر می کند یا شرکت هایی که فروشنده دامنه های بین المللی هستند را ارایه می دهد. یعنی به عنوان یک نوآور ایرانی نه تنها از مزایا نوآوری خود بهره نمی برم بلکه شاهد دوگانگی رفتاری و قانونی هم می شوم! این کار ها دلسرد کننده هست به ویژه زمانیکه کار شما دارای بازار هدف خاصی است، عدم درک و دانش کافی مجری قانون و قانون گذار به سه چیز می انجامد: ۱٫ عدم ادامه راه ۲٫ کندی و تعلل در ادامه راه و دست به عصا رفتن ۳٫ بدون در نظر گیری اینکه چه پیش خواهد آمد خطر کنید ولی بالاخره یک جایی سنگ به پای شما خواهد خورد که عواقب خود را خواهد داشت که همه بر پایه بی‌عدالتی شکل گرفته هستند.
در اینجا هیچ کس از هیچ نهادی به اندازه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات که نزدیک ترین ارتباط موضوعی را با این فضای کسب و کار دارد، انتظار ندارد که به عنوان متولی اول این حوزه پیگیر رفع این سو تفاهمات قانونی باشند. مشخص است از دیگر مسئولان نمی توان به جهت عدم تخصص و تجربه چنین انتظاری را داشت و این مهم می بایست با پا درمیانی فردی صاحب جایگاه وارد مرحله تازه خود شود. به طور کلی صاحبین کسب و کار های آنلاین به دلیل اینکه همیشه در مقام اتهام و در دسترس هستند بهترین گزینه برای خاتمه دادن چنین پرونده هایی می باشند پس لازم هست یک فرد آگاه اعلام کند این رویه غیر اخلاقی، فنی و دور از عدالت است.
تمام رویداد های این چند ساله دنیای مجازی ایران از زمان های دور که سرویس دهنده های وبلاگ و شبکه های ایرانی در حال کار در این فضا بودند، یادم است، مرا یاد این شعر از سیداشرف الدین گیلانی می اندازد که باید مسئولان و قانون گذاران بخوانند:
دست مزن! چشم , ببستم دو دست
راه مرو! چشم , دو پایم شکست
حرف مزن! قطع نمودم سخن
نطق مکن! چشم ببستم دهن
هیچ نفهم! این سخن عنوان مکن
خواهش نافهمی انسان مکن
لال شوم کور شوم کر شوم
لیک محال است که من خر شوم
چند روی همچو خران زیر بار؟
سر زفضای بشریت برآر
در صورتیکه بخشی از مطلب ممکن است ایجاد سوتفاهم کند عذر خواهی میکنم ولی مانند یک عضوی کوچک از فعالان فضای مجازی نقد این مطلب را بپذیرید و در رفع موانع موجود برای آینده کشور و جوانان در عصر تازه گامی کاربردی بردارید و خواهشمندم پیش از هر اقدام عدم ایجاد فضای رانتی و اختصاصی اجتناب شود.
هر چه گفته شد از روی نگاه مثبت بوده است. در مسایلی که با زندگی مردم ارتباط دارد نمی بایست پنهان کاری کرد هر چند نباید بی ادبی کرد.
با آرزوی پیروزی و سربلند
