سلام

طی چند روز گذشته تلاش شد در کانال های خودم (در گپ، بله، ایتا، ویکهد، ویراستی، غدیرنا، توییتر) مواردی از باگ های تلگرام رو معرفی کنم تا شاید کمی از توهم اینکه تلگرام از آن خیالی که در ذهن بسیاری وجود دارد به واقعیت نزدیک شود. یا کمینه اش اینکه آگاهی به کاربران کنونی پیام رسان ها ارایه کنم.

در ویراست (پستی در شبکه ویراستی) دیگر اقدام به طرح پرسشی کردم تا ببینم آیا کسی می تواند گمانه زنی کند که چه میزان باگ در تلگرام هست.

در ادامه این نوشته به صورت کوتاه داده هایی به شما می دهم که هر چند روشن است ولی بسیاری آن را نادیده میگیرند یا آگاهی ندارند.

تلگرام نیز مانند هر بستر و نرم افزار دیگری نیز از باگ یا کمی هایی به دور نیست. شاید هنگامیکه شما این پیام رسان را با برخی از پیام رسان های پر طرفدار سایر شرکت ها که تفاوت های پررنگی دارند، مشاهده می کنید او را بی عیب ببینید و یا ویژگی هایی که در آن در نظر گرفته شده است باعث می‌شود بسیاری از ایرادها و عیب های آن بگذرید و کم کم با عادت کردن به آنها فراموش کنید.

همانطور که برخی از کاربران آگاه هستند تلگرام یک نرم افزار متن باز است. منابع و کد های آن در تارنما گیت‌هاب منتشر شده است. در گیت‌هاب شما بخشی به نام Issues دارید، با برگردان یا ترجمه « مسائل» که شامل پیشنهاد ها، نقد ها، باگ ها و گفتگو های گوناگون پیرامون این برنامه پرحاشیه در ایران و برخی دیگر از کشورهاست.

هرچند به غیر از این اگر شما در جستجوگر گردو یا گوگل عبارت «telegram bugs» را جستجو کنید به برآیند و نتایجی خواهید رسید که متوجه می‌شوید نشانی های دیگری نیز برای گزارش وجود دارند از جمله آدرس bugs.telegram.org که ویژه خود تلگرام است.

اما در این نوشتار استناد من به همان گیت‌هاب است. جایی که شما با ورود به بخش مسایل خواهید دید که نزدیک به ۱۲ هزار مورد گزارش شده است. از این ۱۲ هزار مورد نزدیک به ۱۷۰۰ مورد تنها باگ یعنی خطای برنامه نویسی می باشد نکته دیگر اینجاست که در این هنگام که من این نوشتار را می نویسم بیش از ۲۲۰ باگ وجود دارد که هنوز برطرف نشده است و اگر کمی تنظیمات جدول را تنظیم کنید می بینید که باگ هایی وجود دارد که از ۷ سال،۵ سال و … هنوز در نسخه های مختلف تلگرام موجود هستند و برطرف نشدند. این در حالیست که تلگرام نخستین بار ۹ سال پیش پدیدار شد.

فهرستی از کهنه ترین باگ های موجود تلگرام در گیت‌هاب

تمامی آمار و اعداد تنها از گیت‌هاب است و صد در صد باگ های بیشتری نیز در دیگر شبکه هایِ گزارشِ باگِ تلگرام وجود دارد به ویژه در bugs.telegram.org

بیان این موارد به این دلیل نیست که کیفیت پیام رسان تلگرام را پایین آورد بالاخره پیام رسانی که در مقیاس جهانی در حال کار است به طوریکه کاربران و برنامه نویسان بسیاری روی این پروژه کار می کنند به سرعت باگ ها یافت و یا بروزرسانی صورت میگیرد. به همین دلیل مقایسه تلگرام با نرم‌افزار ها و بسترهای دیگر شرکت ها چه ایرانی و چه غیر ایرانی کمی خارج از موضوع است. ولی به هر صورت زمانیکه شما نرم افزار های تولید شده ایرانی را کنار غیر ایرانی ها بگذارید بسیار به مراتب بهتر است.

خاطره ای از دوران ویندوز ۹۸ برای من درباره تولید نرم افزاری ویژه نوشتن مانند مایکروسافت آفیس ورد (Microsoft Office Word) وجود دارد. در آن زمان یک شرکت ایرانی همزمان اقدام به توسعه یک نسخه ایرانی نمود ولی پس از مدتی متوقف شد به دلایلی چون دسترسی آزاد و رایگان نسخه مایکروسافت آفیس، دسترسی آسان تر نسخه مایکروسافت و نبود قانون کپی رایت. اگر آن زمان قوانین مناسبی برای حضور شرکت ها و کالاهای فناورانه در بازار ایران بود شاید ما تماشاگر یک مایکروسافت آفیس ایرانی بودیم ولی آن نا اگاهی باعث شد آن نرم افزار که در زمان خودش در تراز مایکروسافت آفیس بود با شکست روبرو شود و انگیزه توسعه گرفته شود.

هدف من از نوشتن این نوشتار این بود که این آگاهی را به خواننده بدهم که از دیدن باگ در نرم افزار های ایرانی و مقایسه آن با نمونه های چون تلگرام احساس ضعف و ناتوانی نکنند و با آگاهی از زوایای گوناگون به این مسایل نگاه کنند. حال اینکه مهندسان ایرانی هم در ایران و هم در خارج از ایران سرآمد هستند و آرزوی پیروزی و سربلندی برای همگان دارم.

در کنار این موضوع باید به این اشاره کنم که بهره گیری از فناوری های نو حد و مرز نمی‌شناسد و محدود کردن و بستن معنایی ندارد که آگاهم این مورد در دکترین کسب و کار و فضای مجازی ایران جایی ندارد ولی به این صورت هم نباید باشد که بستر برای شرکت و ایرانی ها تنگ و نرم افزار های قفل شکسته همچون کالاهای قاچاق به فراوانی در سایت های دانلود یافت شود. اگر قرار به وجود نرم افزاری قفل شکسته نیز باشد باید نمونه ایرانی ای وجود نداشته باشد. چرا چنین قوانینی تنها برای کالا های فیزیکی طرح و اجرا می‌شود؟

فضای کسب و کار در دنیای فناوری ایران باید قانونی باشد و اگر شرکتی منافع مالی ای دارد یا کالای رایگان آن بستری برای کسب و کار ایرانی است باید یک سری چارچوب ها را رعایت کند. از دید من در بستر های آزاد و رایگان نیاز به سخت گیری ای نیست ولی اگر شرایطی که گفته شد را دارا شد می‌بایست هم کاربر ایرانی(دارای کسب و کار) از چارچوب آگاه باشد و هم شرکت و سازندگان بستر غیر ایرانی طبق فضا وقوانین ایران رفتار کنند و برای هر یک از طرفین نیز جرایمی در صورت تخلف یا راه اندازی کسب و کار در بستر غیر مجاز دیده شود.

منتظر دیدگاه های شما در شبکه های ویراستی، گپ، غدیرنا که به صورت دو سویه است هستم.

By Saeb Khanzadeh

Programmer and Computer Engineer